Koniec roku za pasem, a więc czas najwyższy na jego podsumowanie i ocenę. Dziś ,,rozliczamy" zmiany w prawie. Niektóre z nich są dobrze i powszechnie znane, konsekwencje innych odczujemy dopiero za jakiś czas. Wszystkie jednak mają wspólną cechę- z pewnością będą miały wpływ na nasze życie.
10 najważniejszych zmian w prawie w 2016 roku
I miejsce w naszym rankingu niewątpliwie zajmuje ustawa z 11 lutego o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Weszła ona w życie 1 kwietnia i na jej podstawie został wdrożony rządowy program „Rodzina 500+”. Jego założeniem mało być zwiększenie dzietności wśród Polaków, ożywienie gospodarki, wzrost PKB oraz wsparcie dla rodzin wielodzietnych. Ustawa pozwoliła na wypłacanie nowych świadczeń wychowawczych, w wysokości 500 zł na drugie dziecko, a dla rodzin, które są w szczególnie trudnej sytuacji materialnej również na pierwsze dziecko. Jest to świadczenie nieopodatkowane. Ze statystyk ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej wynika, że od chwili, gdy program wszedł w życie, złożono niemal 3 mln. wniosków o przyznanie tego świadczenia, a na jego realizację wydano przeszło 11 mld zł. Jest to kwota, która znacznie przekracza zakładane w 2015 r. progi.
II miejsce zajmuje ustawa z 22 lipca wprowadzająca zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, (…) oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 8 września. Jej celem jest usprawnienie pracy sądów przez skrócenie czasu oczekiwania na rozpatrzenie sprawy. W tym celu wprowadzono możliwość wnoszenia i doręczania pism procesowych drogą elektroniczną w każdej sprawie, została ograniczona możliwość przedłużenia postępowania przez wnioskowanie o wyłączenie sędziego, został też rozszerzony zakres spraw, które można rozpatrywać niejawnie albo jawnie, ale z zastosowaniem urządzeń technicznych. Wprowadzono także alternatywne sposoby doręczeń dokumentów sądowych, jeśli zostanie to uznane za niezbędne w celu przyspieszenia rozpoznania sprawy. Ponadto zmiany objęły także postępowanie egzekucyjne, w którym m.in. wprowadzono nową, przystępną, elektroniczną procedurę licytacji zajętych ruchomości.
III miejsce przypadło ustawie z 15 maja 2015 r.- Prawo restrukturyzacyjne. Weszła w życie w 1 stycznia br. a jej celem jest skuteczne zaspokojenie roszczeń wierzycieli, ale też pomoc dla zadłużonych firm i utrzymanie ich w obrocie gospodarczym. Dzięki tej ustawie wprowadzono m. in. nowe formy postępowań restrukturyzacyjnych. Powstały też specjalne sądy restrukturyzacyjne, od nowa zdefiniowano niewypłacalność oraz założono Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości. Nowe regulacje objęły postępowania, które zostały wszczęte wnioskiem o ogłoszenie upadłości od stycznia 2016 r.
IV miejsce w rankingu zajmuje ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie Kodeksu Pracy, która weszła w życie w dniu 22 lutego br. Mocą tej ustawy zostały wprowadzone przepisy, których celem jest ochrona pracowników oraz ograniczanie zatrudniania na tzw. umowy terminowe, które ciągną się latami. Nowe przepisy zmniejszyły rodzaje umów o pracę do trzech kategorii - na okres próbny, na czas określony oraz na czas nieokreślony. Wprowadzono również przepisy, które częściowo ograniczają nadużywanie umów na czas określony, uregulowały kwestię okresu wypowiedzenia w umowach na czas określony i na czas nieokreślony.
V miejsce pod względem doniosłości zajęła ustawa z 5 sierpnia 2015 r. zmieniająca ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów. Na podstawie tej nowelizacji, która weszła w życie 17 kwietnia br. wprowadzono zmiany, których celem są rygory związane z naruszaniem zbiorowych interesów konsumentów. Wprowadzono też przepis, który zakazuje stosowania w umowach z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych wskazanych przez przepisy Kodeksu cywilnego. Poza tym prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów otrzymał większe uprawnienia do podejmowania decyzji wobec nieuczciwych przedsiębiorców oraz do publicznego informowania konsumentów o przysługujących im prawach. Rozszerzony został katalog praktyk, które zostały uznane za naruszające zbiorowe interesy konsumentów. A do postępowania przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów wprowadzono instytucję tzw. „tajemniczego klienta”, czyli uprawnienie do przeprowadzenia kontrolowanej transakcji, która potem będzie oceniona przez Urząd.
VI miejsce w rankingu zajęła zmiana Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 8 września br. Nowe przepisy rozszerzyły katalog dowodów, którymi można się posłużyć w procedurze sądowej. Zgodnie z nową definicją dokumentu, jest nim każdy nośnik informacji, który umożliwia zapoznanie się z jej treścią. Informacją są więc teraz dźwięki, obrazy, wiadomości poczty elektronicznej, sms-y czy pliki komputerowe.
VII miejsce zajmuje ustawa z 9 października 2015 r. o zmianie Kodeksu cywilnego w zakresie ustalenia terminów zapłaty w transakcjach handlowych. Ustawa weszła w życie 1 stycznia br. i na jej podstawie wprowadzono jednolity sposób naliczania odsetek w obrocie cywilnoprawnym oraz zmiany dotyczące płatności w handlu. Ustanowiono też termin „odsetek ustawowych w transakcjach handlowych”, które będą stosowane w obrocie profesjonalnym. Zastąpią one odsetki ustawowe. Wprowadzono także rozróżnienie na ustawowe odsetki kapitałowe i ustawowe odsetki za opóźnienie, także w zakresie wysokości ww. odsetek.
VIII miejsce zajęła ustawa z 20 maja br. o efektywności energetycznej, która weszła w życie 1 października br.. Nowa ustawa rozszerza zakres kompetencji kontrolnych prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i nakłada dodatkowe obowiązki na dużych przedsiębiorców. Zobowiązano więc wszystkie takie przedsiębiorstwa do przeprowadzania co 4 lata audytów energetycznych. Z audytu trzeba złożyć raport do Urzędu Regulacji Energetyki w ciągu 30 dni od chwili jego przeprowadzeniu. Za niedopełnienie tego obowiązku przewidziane są grzywny.
IX miejsce w rankingu należy do ustawy z 15 stycznia br. o podatku od niektórych instytucji finansowych, która jest realizacją obietnic wyborczych rządu. Ustawa weszła w życie 1 lutego br. Reguluje ona opodatkowanie aktywów niektórych instytucji finansowych. W myśl tej ustawy opodatkowano banki krajowe ich oddziały, banki zagraniczne, oddziały instytucji kredytowych, SKOKi a także inne, mniejsze instytucje finansowe. Wprowadzono też definicję podstawy opodatkowania dotyczącą tego podatku oraz ustalono progi wartości aktywów, które podlegają opodatkowaniu. Stopa podatku ma stałą wartość i wynosi 0,0366% podstawy opodatkowania miesięcznie.
X miejsce w rankingu przypadło ustawie z 21 października br. o umowie koncesji na roboty lub usługi budowlane. Wprowadza ona do naszego prawa przepisy unijne. Ustawa weszła w życie 14 grudnia br. Jej celem jest ograniczenie ułatwień w realizacji projektów partnerstwa publiczno-prywatnego w zakresie infrastruktury oraz usług strategicznych. Nowe przepisy znajdą zastosowanie do umów, których wartość wynosi co najmniej 30 tys. euro. Przepisy określiły także, że takie umowy będą mogły trwać najwyżej 5 lat. To ograniczenie ma na celu zapobieżenie ograniczeniom konkurencji w dostępie do rynku. Wprowadzono również nowe metody doboru koncesjonariuszy i katalog możliwych zmian umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi, w tym też tzw. prawo interwencji, czyli możliwość przystąpienia do umowy nowego koncesjonariusza, w sytuacji, gdy dotychczasowy nie wywiązywał z obowiązków zapisanych w umowie, bez konieczności organizowania ponownego postępowania.
II miejsce zajmuje ustawa z 22 lipca wprowadzająca zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, (…) oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 8 września. Jej celem jest usprawnienie pracy sądów przez skrócenie czasu oczekiwania na rozpatrzenie sprawy. W tym celu wprowadzono możliwość wnoszenia i doręczania pism procesowych drogą elektroniczną w każdej sprawie, została ograniczona możliwość przedłużenia postępowania przez wnioskowanie o wyłączenie sędziego, został też rozszerzony zakres spraw, które można rozpatrywać niejawnie albo jawnie, ale z zastosowaniem urządzeń technicznych. Wprowadzono także alternatywne sposoby doręczeń dokumentów sądowych, jeśli zostanie to uznane za niezbędne w celu przyspieszenia rozpoznania sprawy. Ponadto zmiany objęły także postępowanie egzekucyjne, w którym m.in. wprowadzono nową, przystępną, elektroniczną procedurę licytacji zajętych ruchomości.
III miejsce przypadło ustawie z 15 maja 2015 r.- Prawo restrukturyzacyjne. Weszła w życie w 1 stycznia br. a jej celem jest skuteczne zaspokojenie roszczeń wierzycieli, ale też pomoc dla zadłużonych firm i utrzymanie ich w obrocie gospodarczym. Dzięki tej ustawie wprowadzono m. in. nowe formy postępowań restrukturyzacyjnych. Powstały też specjalne sądy restrukturyzacyjne, od nowa zdefiniowano niewypłacalność oraz założono Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości. Nowe regulacje objęły postępowania, które zostały wszczęte wnioskiem o ogłoszenie upadłości od stycznia 2016 r.
IV miejsce w rankingu zajmuje ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie Kodeksu Pracy, która weszła w życie w dniu 22 lutego br. Mocą tej ustawy zostały wprowadzone przepisy, których celem jest ochrona pracowników oraz ograniczanie zatrudniania na tzw. umowy terminowe, które ciągną się latami. Nowe przepisy zmniejszyły rodzaje umów o pracę do trzech kategorii - na okres próbny, na czas określony oraz na czas nieokreślony. Wprowadzono również przepisy, które częściowo ograniczają nadużywanie umów na czas określony, uregulowały kwestię okresu wypowiedzenia w umowach na czas określony i na czas nieokreślony.
V miejsce pod względem doniosłości zajęła ustawa z 5 sierpnia 2015 r. zmieniająca ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów. Na podstawie tej nowelizacji, która weszła w życie 17 kwietnia br. wprowadzono zmiany, których celem są rygory związane z naruszaniem zbiorowych interesów konsumentów. Wprowadzono też przepis, który zakazuje stosowania w umowach z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych wskazanych przez przepisy Kodeksu cywilnego. Poza tym prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów otrzymał większe uprawnienia do podejmowania decyzji wobec nieuczciwych przedsiębiorców oraz do publicznego informowania konsumentów o przysługujących im prawach. Rozszerzony został katalog praktyk, które zostały uznane za naruszające zbiorowe interesy konsumentów. A do postępowania przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów wprowadzono instytucję tzw. „tajemniczego klienta”, czyli uprawnienie do przeprowadzenia kontrolowanej transakcji, która potem będzie oceniona przez Urząd.
VI miejsce w rankingu zajęła zmiana Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 8 września br. Nowe przepisy rozszerzyły katalog dowodów, którymi można się posłużyć w procedurze sądowej. Zgodnie z nową definicją dokumentu, jest nim każdy nośnik informacji, który umożliwia zapoznanie się z jej treścią. Informacją są więc teraz dźwięki, obrazy, wiadomości poczty elektronicznej, sms-y czy pliki komputerowe.
VII miejsce zajmuje ustawa z 9 października 2015 r. o zmianie Kodeksu cywilnego w zakresie ustalenia terminów zapłaty w transakcjach handlowych. Ustawa weszła w życie 1 stycznia br. i na jej podstawie wprowadzono jednolity sposób naliczania odsetek w obrocie cywilnoprawnym oraz zmiany dotyczące płatności w handlu. Ustanowiono też termin „odsetek ustawowych w transakcjach handlowych”, które będą stosowane w obrocie profesjonalnym. Zastąpią one odsetki ustawowe. Wprowadzono także rozróżnienie na ustawowe odsetki kapitałowe i ustawowe odsetki za opóźnienie, także w zakresie wysokości ww. odsetek.
VIII miejsce zajęła ustawa z 20 maja br. o efektywności energetycznej, która weszła w życie 1 października br.. Nowa ustawa rozszerza zakres kompetencji kontrolnych prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i nakłada dodatkowe obowiązki na dużych przedsiębiorców. Zobowiązano więc wszystkie takie przedsiębiorstwa do przeprowadzania co 4 lata audytów energetycznych. Z audytu trzeba złożyć raport do Urzędu Regulacji Energetyki w ciągu 30 dni od chwili jego przeprowadzeniu. Za niedopełnienie tego obowiązku przewidziane są grzywny.
IX miejsce w rankingu należy do ustawy z 15 stycznia br. o podatku od niektórych instytucji finansowych, która jest realizacją obietnic wyborczych rządu. Ustawa weszła w życie 1 lutego br. Reguluje ona opodatkowanie aktywów niektórych instytucji finansowych. W myśl tej ustawy opodatkowano banki krajowe ich oddziały, banki zagraniczne, oddziały instytucji kredytowych, SKOKi a także inne, mniejsze instytucje finansowe. Wprowadzono też definicję podstawy opodatkowania dotyczącą tego podatku oraz ustalono progi wartości aktywów, które podlegają opodatkowaniu. Stopa podatku ma stałą wartość i wynosi 0,0366% podstawy opodatkowania miesięcznie.
X miejsce w rankingu przypadło ustawie z 21 października br. o umowie koncesji na roboty lub usługi budowlane. Wprowadza ona do naszego prawa przepisy unijne. Ustawa weszła w życie 14 grudnia br. Jej celem jest ograniczenie ułatwień w realizacji projektów partnerstwa publiczno-prywatnego w zakresie infrastruktury oraz usług strategicznych. Nowe przepisy znajdą zastosowanie do umów, których wartość wynosi co najmniej 30 tys. euro. Przepisy określiły także, że takie umowy będą mogły trwać najwyżej 5 lat. To ograniczenie ma na celu zapobieżenie ograniczeniom konkurencji w dostępie do rynku. Wprowadzono również nowe metody doboru koncesjonariuszy i katalog możliwych zmian umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi, w tym też tzw. prawo interwencji, czyli możliwość przystąpienia do umowy nowego koncesjonariusza, w sytuacji, gdy dotychczasowy nie wywiązywał z obowiązków zapisanych w umowie, bez konieczności organizowania ponownego postępowania.
Napisz komentarz
Komentujesz jako: Gość Facebook Zaloguj